Ali Yıldırım
بلخ شهری تاریخی و فرهنگی غنی است که در شمال شرقی افغانستان در منطقه آسیای میانه واقع شده است. در طول تاریخ، بلخ میزبان گوناگونی از تمدن‌ها بوده و به همین دلیل به ارث فرهنگی پرارزشی دست یافته است. این شهر همچنین به عنوان محل تولد حضرت مولانا جلال‌الدین رومی، یک فیلسوف، شاعر و عارف اسلامی، شناخته می‌شود. بلخ نقش مهمی در زندگی مولانا داشته و به عنوان پایه‌ای برای سفر روحانی او عمل کرده است.
شهر تاریخ و تمدن، بلخ
شهر بلخ در طول تاریخ میزبان تمدن‌های متعددی بوده و به همین دلیل لایه‌های فرهنگی متنوعی دارد. در طی دوره‌های مختلف، متأثر از تمدن‌های مختلفی بوده است، از جمله امپراتوری هخامنشیان، یونانیان، تجاوز الکساندر بزرگ، دولت هون مرکز آسیایی و فتوحات اسلامی.
در دوره‌های وسطی، بلخ به مرکز مهمی در زمینه علم و فرهنگ تبدیل شد. در این دوره، تحقیقات مهمی در زمینه‌های علم، ریاضیات، اخترفیزیک، پزشکی و فلسفه انجام شد. دانشمندان و فکران بلخی به جهان اسلامی کمک‌های مهمی ارائه دادند و شهر را به مرکز ثروتمند علم و ادب تبدیل کردند.
حضرت مولانا و شهر بلخ
حضرت مولانا جلال‌الدین رومی در تاریخ 30 سپتامبر 1207 در شهر وخش واقع در نزدیکی شهر بلخ متولد شد. پدر او، دانشمند معروف بهاءالدین ولد، یکی از دانشمندان برجسته بلخ بود. طرف مادری مولانا هم نیز ارتباطاتی با بلخ داشت، به طوری که این شهر میهن ریشه‌های خانوادگی مولانا را داشت.
در دوران کودکی خود در بلخ، مولانا اساسات ادب، شعر و عرفان را از خانواده خود یاد گرفت. پدر او، بهاءالدین ولد، در هدایت علایق مولانا و به توسعه دنیای روحانی او نقش مهمی ایفا کرد. شهر بلخ تأثیر مهمی در زندگی مولانا داشت و عاملی در تفکرات او شد.
ارتباط بین بلخ و مولانا
ارتباط مولانا با بلخ در زندگی او بعداً بعد از مهاجرت خانواده‌اش به آناتولی ابعادی روحانی گرفت. در سال 1212، مولانا و خانواده‌اش از بلخ خارج شدند و به انتقال به آناتولی به دلیل حملات مغول و اضطراب‌های سیاسی پرداختند. این مهاجرت لحظه مهمی در زندگی مولانا به حساب می‌آمد و پایه‌ای برای سفر روحانی او گذاشت.
بعد از سکونت در آناتولی، مولانا به یادگاری و وجدان به بلخ فکر کرد. او در شعرها و مکالمات خود دلتنگی و احساس تعلق به بلخ را صراحتاً بیان کرد. شهر بلخ همچنین به عنوان منبع الهام برای آثار و اندیشه‌های مولانا عمل کرد. ارتباط او با بلخ بخش مهمی از زندگی و آثار او شد.
