Ali Yıldırım
Sultan Bahauddin Veled, İslam dünyasının önemli bilgin ve sufilerinden biri olarak 12. yüzyılda yaşamıştır. Kendisi, Mevlana Celaleddin Rumi’nin babasıdır ve Mevlana’nın tasavvufi yolculuğunun temelini atmıştır. Bahauddin Veled, aynı zamanda “Sultanü’l-Ulemâ” yani “âlimlerin sultanı” olarak anılan büyük bir bilge ve önderdir. Doğduğu yer olan Belh, o dönemde bilgi ve düşüncenin merkezlerinden biri olmuştur. Belhli Hatip Ahmed’in oğlu olan Hüseyin Hatibi’nin evladı olarak dünyaya gelmiştir. Soy ağacı, Hz. Ebubekir’e ulaşmaktadır.
Bahauddin Veled, küçük yaşlarda babasını kaybetmiştir ve onun ilim ve hikmetlerini devralarak kendisini dini ilimlerin ve tasavvufun yoluna adamıştır. Zamanın ünlü alimleri arasına katılarak, zahiri ve batini ilimlerde derin bir bilgiye sahip olmuştur. Aynı zamanda şeriatın zahirini korumanın ve sünnetlere riayet etmenin gerekliliğini vurgulamış ve bid’at ehli olarak gördüğü kişilere karşı çıkmıştır.
Belh’de, üç yüzün üzerinde müftü ve alim rüyalarında Hazreti Peygamber’i görerek Bahauddin Veled’e “Sultanü’l-Ulemâ” unvanını vermişlerdir. Bu olay sonucunda Bahauddin Veled, Belh uleması tarafından bu unvanla anılmaya başlanmıştır.
Bahauddin Veled, siyasi çalkantılar sonucunda eşi, çocukları ve müridleriyle birlikte üç yüz deveyle sefer hazırlıklarına başlamıştır. Göçleri sırasında önemli şehirlerde uzun süreler kalmış, bilginlerle ve sufilerle sohbetlerde bulunmuştur. Nişabur ve Bağdat gibi şehirlerde büyük bir sevgi ve saygıyla karşılanmıştır. Bağdat’ta ünlü bilginlerle buluşmuş ve sohbetler gerçekleştirmiştir. Hac görevini ifa ettikten sonra Şam’a gitmiştir.
Bahauddin Veled’in göçü, aynı zamanda Mevlana Celaleddin Rumi’nin de hayatında önemli bir dönüm noktası olmuştur. Mevlana, babasının yolculuğunda ona eşlik etmiş ve bu seyahatler, onun ileride büyük bir sufî ve düşünce lideri olarak yetişmesine katkıda bulunmuştur.
Konya, Bahauddin Veled ve ailesi için son durak olmuştur. Konya, Bahauddin Veled’in şöhretinin daha da arttığı ve halkın kendisine olan sevgi ve saygısının zirveye ulaştığı yer olmuştur. Burada Mevlana, babasından manevi rehberlik ve derin bilgi alarak tasavvuf yolunda ilerlemiştir.
Bahauddin Veled, tasavvufi düşünceleri ve irfanıyla insanların kalplerine dokunmuş, şeriatın zahirini korumanın önemini vurgulamış ve insanları manevi yolculuğa teşvik etmiştir. Onun etkisiyle birçok kişi onun müridi olmuş ve tasavvuf yolunu benimsemiştir.
Sultan Bahauddin Veled, 18 Rebîülâhir 628 (23 Şubat 1231) Cuma günü vefat etmiştir. Ancak onun mirası, Mevlana Celaleddin Rumi ve Mevlevilik tarikatı aracılığıyla yüzyıllar boyunca yaşamaya devam etmiştir. Mevlana, babasının yolunu izleyerek büyük bir sufî, düşünür ve şair olarak dünya tarihine geçmiştir. Bugün bile Mevlana ve Mevlevilik, insanlara sevgi, hoşgörü ve birlik mesajıyla dokunmaya devam etmektedir. Sultan Bahauddin Veled’in öğretileri ve manevi mirası, insanlığın manevi yolculuğunda hep bir rehber olmuştur ve olmaya da devam edecektir.
